Fincanla gelen sağlık: 'Yeşil çay'

Acıbadem Adana Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Pakize Gizem Akgül, sağlıklı hayatın bir parçası olarak tercih edilen yeşil çayın faydalarını anlattı. Diyetisyen Akgül, bağışıklığı güçlendirmesi, obeziteyi engellemesi, kansere karşı koruyucu olması, kan şekerinin düzenlenmesi gibi başlıca faydaları nedeniyle yeşil çayı tavsiye etti.

Her iki çayın aynı bitkiden üretildiğine, ancak yeşil çayın işlenme tekniği ve kendine has özellikleriyle siyah çaydan tamamıyla farklı olduğuna değinen Beslenme ve Diyet Uzmanı Pakize Gizem Akgül, “Yeşil çayın üretiminde yaş yapraklar, kısa sürede yüksek sıcaklığa tabi tutulur ve tüm oksidan enzimler etkisiz hale getirilir. Bunun sonucunda çay yapraklarında bulunan klorofiller (renk pigmentleri) parçalanmadan kalır ve fermantasyon işlemi yapılmadığı için yapraklar yeşil rengini korur. Yeşil çay daha çok polifenol ve siyah çaya göre neredeyse 10 kat daha fazla C vitamini içerir. Bir çalışmada yeşil çayın B1 ve B2 vitaminleri içerdiği de saptanmıştır. Yeşil çayda, siyah çaya göre çok daha fazla theanin bulunur. Bu amino asit, stres azaltıcı ve rahatlatıcı etkiye sahiptir” dedi.

“4-5 dakika demlenmeli”

Çayın demleme suyu, demleme süresi, kullanılan miktarı ve demlenecek kabın öneminden bahseden Diyetisyen Akgül, “Plastik veya alüminyum kapları tercih etmeyin. Yeni kaynatılma noktasına gelmiş veya kaynadıktan sonra biraz bekletilen suya eklenir ve 4-5 dk demlenmesi beklenir. Demlendiğinde yeşil çayın hafif çimensi bir kokusu, hafif acımsı ve buruk bir tadı olur” diye konuştu. Akgül, yapılan bir çalışmada antioksidan olan kateşinlerin yeşil çay deminde, siyah çay demine göre 3 kat daha fazla bulunduğunu da ifade etti.

“Günde 3 fincandan fazla içilmemeli”

Bir fincan yeşil çayın (250 ml) 50-100 mg kateşinler ve 30-40 gr kafein içerdiğini belirten Diyetisyen Akgül, hazırlanma şekli, demleme koşulları, bitkinin miktarı ve tazeliğinin, yeşil çayın biyoaktif bileşenlerini etkileyebildiğini ve “günde 3 fincanın üzerinde” içilmemesi gerektiğini söyledi.

“Diyabeti olanlar dikkatli tüketmeli ”

Diyetisyen Akgül, kimlerin yeşil çayı dikkatle içmesi gerektiğine de değinerek, “Kardiyovasküler hastalığı olanlar, böbrek hastaları ve tiroid fonksiyon bozukluğu olan bireyler; panik bozukluğu olanlar; santral sinir sistemini uyaran ilaçlar, bazı inhibitörler ve demir preparatları kullanan kişiler; kateşinler kan şekerini etkileyebildiği için anti diyabetik ilaç kullanan hastalar, yeşil çayı hekime danışarak tüketmeli” dedi.

“Hamileler ve emziren anneler doktora danışmalı”

Yeşil çay tüketen annelerin emzirme döneminde kafein alımından kaynaklı olarak bebeklerinde huzursuzluk yaşanabileceğine değinen Diyetisyen Akgül “Aşırı yeşil çay tüketiminin folik asit düzeyini düşürdüğü ile ilgili çalışmalar yapılıyor. Özellikle nöral tüp defektine neden olan folik asit eksikliği gebelerin dikkat etmesi gereken bir durumdur. İlk 3 ay çok içilmemesi önerilir ve gebeliğin devamında hekim onayı ile günde 1-2 fincan yeşil çay tüketilebilir” diye konuştu.

“Uykusuzluk problemi olanlar sabah içsin”

Akgül, günde 1.5 gr kafein alacak şekilde tüketilmesinin olumsuz fiziksel ve psikolojik etkiler yaratabileceğini dile getirerek “Uykusuzluk, huzursuzluk, iştah kaybı ve baş ağrısı gibi etkiler görülebilir. Özellikle uykusuzluk problemi yaşayanların, yeşil çayı kahvaltılarda veya gün içinde tüketmesi daha uygun olur” dedi. Akgül, kendine has aroması ve kokusu nedeniyle bazı kişilerin yeşil çayı sevmediğini belirterek yeşil çaya limon, yasemin, meyve kabukları, kabuk tarçın, karanfil ekleyerek demlenmesini tavsiye etti.

“Kan sulandırıcı alırken içilmemeli”

Aşırı tüketimi halinde fizyolojik ve psikolojik sıkıntı çıkarabileceği belirten Diyetisyen Akgül, “Özellikle antikoagülanlar (kan sulandırıcı) ile birlikte tüketimi sakıncalı olabilir. Varfarin, antikoagülan etkisi ile K vitaminin üretimini olumsuz etkileyebilir ve yeşil çay da K vitamini içerdiği için ters etki gösterebilir” dedi.

Diyetisyen Akgül, yeşil çayın faydalarını ise şöyle sıraladı:

- Yeşil çay önemli bir antioksidan olan EGCG içerir.

- L-theanin maddesini içeren yeşil çay kan dolaşımı yolu ile beyne ulaşır ve bireylerde gevşemeye, rahatlamaya ve ayrıca gün içinde kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olur.

- İçerdiği C vitamini bağışıklığı güçlendirir, hastalıklara karşı kalkan oluşturur. Yeşil çay niasin, riboflavin, folik asit, potasyum, magnezyum ve flor içerir.

- Yeşil çay polifenollerden zengindir. Çay bitkisinde bulunan fenolik bileşikler bireylerin antioksidan kapasitesini arttırarak bağışıklığını güçlendirir.

- İçerdiği kafein canlılık verir, yorgunluğu giderir.

- Yeşil çayın içerdiği kateşinler, kılcal damarları güçlendirir, antioksidan özelliği sayesinde radyasyona, mikrop ve bakterilere karşı koruyucu etki gösterir.

- Yeşil çayın içerdiği kateşinler, kafeinin metabolizmayı hızlandırıcı ve yağ yakımını olumlu etkisi sayesinde kilo kontrolünde yardımcı olur.

- Yeşil çay besin tüketiminin azaltılmasını sağlayarak obezitenin oluşumu üzerinde engelleyici bir etkiye sahiptir.

- Vücut yağının azalmasına yardımcı olur.

- Ağız kokusunu önlemede etkilidir ve yeşil çay ağız içindeki bakterilerin dişlere yapışmasına ve çoğalmasına engel olarak diş çürümesine karşı koruyucudur.

Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.

- Yeşil çayın beden kitle indeksi, bel çevresi ve kolesterolün azalmasına yardımcı olur.

- Yeşil çay kansere karşı koruyucudur.

- LDL kolesterolün düşmesine yardımcı olur.